De verdraaide werkelijkheid

Momenteel wordt in Buitenpost hard gewerkt aan een nieuw zwembad. Een omvangrijke en kostbare klus, maar van groot belang voor het fysieke en mentale welzijn van de inwoners én voor hun veiligheid. In een waterrijk land als het onze is zwemmen immers een basisvaardigheid en nog te veel kinderen kunnen niet (goed) zwemmen. Daarnaast is zwemmen een hele goede vorm van beweging, die tot op hoge leeftijd valt vol te houden, en met verschillende therapeutische aspecten.Waarvan ik echter langzamerhand lichtelijk onpasselijk wordt is dat het dagelijkse bestuur van onze gemeente te pas en vooral te onpas roept dat Achtkarspelen een echte sportgemeente is. Als je maar lang genoeg met een bal op je hoofd blijft stuiteren geloof je ongetwijfeld alles wat wordt beweerd.

Natuurlijk is sport (zowel in de breedte als in de diepte, en in alle voorkomende vormen) heel belangrijk, voor alle inwoners, van jong tot oud. Ieder gemeentebestuur zal daarom het belang van sport onderkennen en sportbeoefening (individueel of in groepsverband) willen stimuleren. Maar een eenzijdige focus op sport werkt averechts en verarmt de lokale gemeenschap. Daarvan dreigt in Achtkarspelen helaas sprake te worden.

We hebben in onze gemeente namelijk te maken met een dagelijks bestuur dat de indruk wekt nog liever vandaag dan morgen te willen stoppen met de steun aan het sociaal-cultureel werk (in breedste zin), aan het bibliotheekwerk en aan muziek- c.q. cultuureducatie. Een bestuur met dergelijke opvattingen begrijpt niets van het fijne weefsel van lokale samenlevingen, noch van de structuren en relaties daarbinnen. Een dergelijk bestuur doet zijn inwoners niet alleen tekort, maar brengt direct schade toe aan de levendigheid en veerkracht van de lokale samenlevingen.

Kunst, cultuur, cultuureducatie en andere vormen van cultuuroverdracht zijn van fundamenteel belang voor een samenleving. Zij dragen bij aan onderling begrip en respect, en aan de sociale cohesie (de ‘lijm’ die de samenleving bij elkaar houdt). Het gaat daarbij om zowel laagdrempelige voorzieningen, als de beschikbaarheid van mogelijkheden om individuele talenten tot wasdom te laten komen. Daarbij is de relatie met het (reguliere) onderwijs van groot belang, maar ook die met het lokale verenigingsleven en tal van activiteiten en initiatieven daarbuiten, bijvoorbeeld in het sociaal-cultureel werk, vluchtelingenwerk, ouderenwerk, bibliotheekwerk en de bestrijding van de hardnekkige laaggeletterdheid.

De aanraking met en de beoefening van kunst en cultuur draagt bij aan de persoonlijke, niet-aflatende ontwikkeling van mensen en aan de actieve deelname aan de samenleving door kwetsbare groepen. Door het aanspreken en vergroten van de creativiteit ontstaan daarnaast vaardigheden om originele oplossingen te bedenken voor de vele vraagstukken waarvoor we ons zien gesteld in een complexe, pluriforme samenleving, waarin veranderingen zich in een hoog tempo voltrekken.

Een gemeentebestuur wordt gedragen door een ambtelijke organisatie, die (onvermijdelijk) steevast bureaucratisch van aard is. Die bureaucratie vormt de gewenste waarborg voor de zorgvuldigheid en juistheid van processen en besluiten. Aan de andere kant is de bureaucratie doorgaans het tegenovergestelde van een inspirerende, vindingrijke omgeving waarin originele oplossingen ontstaan. Dan worden problemen al gauw een verlammend feit.

Juist dáárom mag je van het gemeentebestuur visie, ambitie, passie, vindingrijkheid en lef verwachten, met een constant luisterend oor voor wat er zich daadwerkelijk, vaak onderhuids, in de samenleving voltrekt. In dit opzicht valt er in Achtkarspelen nog wel het een en ander te verbeteren.