Pal voor de zorg!

Het aftreden van het college van Achtkarspelen in juni en het samenstellen van een nieuw college heeft voor veel commotie gezorgd. De feiten.

Wat was de aanleiding van de breuk in het college?
De aanleiding was een door de FNP, bij de kadernota, ingediende motie. Het indienen daarvan was niet overlegd met de fractie van de PvdA en ook niet met wethouder Gerda Postma. Hierdoor ontstond een onherstelbare vertrouwensbreuk. Dit was voor de fractie aanleiding om uit de coalitie te stappen.

Het was toch de wethouder die weigerde de motie uit te voeren?
De wethouder van de PvdA kon zich niet vinden in de inhoud van de motie en wilde deze inderdaad niet uitvoeren. De gemeente Achtkarspelen ontvangt geld voor de uitvoering van de jeugdzorg, WMO nieuw en participatie waaronder de WSW. In totaal gaat het om ruim 17 miljoen euro die bestemd is voor het sociale domein

De motie riep op om 3% te bezuinigen op dit budget. Het ging dus om ruim een half miljoen euro per jaar. Dat is veel geld waarmee veel mensen hulp kan worden geboden. Een dergelijke bezuiniging gaat in tegen het sociale beleid waar de PvdA in Achtkarspelen voor staat.

De motie is toch aangenomen door de raad, heeft een wethouder die dan niet gewoon uit te voeren?
Nee. Feitelijk is een motie een opdracht van de raad die een college naast zich neer kan leggen. De rest van het college wilde hem echter wel uitvoeren. Als je als coalitie begint, maak je afspraken op inhoud en op hoe je met elkaar omgaat. Tegen het coalitieakkoord heeft de wethouder ja gezegd. Dit behoort ze dan ook loyaal uit te voeren. Als coalitiepartijen ineens iets gaan doen wat ingaat tegen de in de coalitie gemaakte afspraken is een wethouder vrij om haar eigen principiële afwegingen te maken.

Waarom is niet geprobeerd om op inhoud nog bij elkaar te komen in de week schorsing?
De FNP heeft er bewust voor gekozen om de PvdA en de wethouder van tevoren níet in te lichten over de motie. Daarmee wilde de FNP niet de beste oplossing maar de eigen oplossing er door drukken. Het gaat dan dus niet om een inhoudelijk verschil maar om macht. De PvdA, fractie en bestuur, vond dit geen basis om nog ruim anderhalf jaar samen te werken.

Waarom wil de PvdA niet bezuinigen op het Sociaal Domein?
De PvdA wil op dit budget niet bezuinigen zolang we niet weten hoeveel geld we werkelijk nodig hebben om deze taken goed uit te voeren. We willen onze inwoners niet opnieuw confronteren met versoberingen of bezuinigingen.Tegelijkertijd staat de PvdA ook voor een financieel gezonde gemeente. Dit betekent dat er uiteraard wel een sluitende begroting voor 2017 moet komen.

Maar er was in 2015 toch ruim 1,4 miljoen over op het sociaal domein?
Het klopt dat er geld over was. Echter dit geld was voornamelijk over op de BUIG ( Bundeling Uitkeringen Inkomsten Gemeenten) en niet op de taken die onderdeel uitmaken van de 17 miljoen waarop met de motie werd bezuinigd. Een bezuiniging zoals voorgesteld had niet alleen de gewenste verbeteringen (transformatie) in het sociaal domein onmogelijk gemaakt maar ook tot een versobering van het huidige beleid geleid.

Maar de motie gaf toch aan dat het beleid gewoon door kon gaan?
Ja dat klopt. In dat geval had de motie tot enorme tekorten op dit budget geleid. Dit had voor één of twee jaar uit de daarvoor bestemde reserve kunnen worden gefinancierd maar dan hadden we opnieuw een probleem gehad. Dan hadden we het volgende college opgezadeld met een enorme bezuinigingstaakstelling. De PvdA vindt het niet juist om een begroting op die manier sluitend te maken.

Om een nieuwe collegeperiode zo te beginnen is niet fijn. Dat weten wij uit ervaring.

Aan het begin van deze periode, in 2014, zat er ruim drie miljoen aan zogenaamde stelposten in de begroting. Het heeft heel veel inspanning gekost om deze stelposten op te lossen. We liepen daarmee voortdurend achter de feiten aan. Gelukkig is dat nu grotendeels opgelost. De afspraak binnen de vorige coalitie was een financieel gezonde gemeente. Daarvoor is in de afgelopen twee jaar een goede basis gelegd.

Wat staat er nu in het coalitieakkoord?
Samen met het CDA en de CU hebben we gekeken hoe we óók een sluitende begroting en ruimte voor nieuw beleid mogelijk konden maken. Beide partijen waren bereid de bezuiniging op het sociaal domein van tafel te halen mits aan genoemde doelstellingen werd voldaan.

De PvdA heeft daarop voorgesteld een deel van de overschotten BUIG (bijstandsuitkering) in te zetten voor werkgelegenheidsprojecten, bijvoorbeeld in het groen. Hiermee wordt extra geïnvesteerd in werkgelegenheid en tegelijkertijd een verbetering van de leefomgeving gerealiseerd. Op basis hiervan is er een akkoord bereikt op dit onderwerp. De PvdA is blij met deze extra investering in het sociaal domein en aanverwante zaken.

Maakt de BUIG dan geen onderdeel uit van het Sociaal Domein?
Voor de BUIG krijgen we vanuit een aparte budget geld van het Rijk. De overschotten worden toegevoegd aan de reserve en tekorten worden gefinancierd uit deze reserve.

Het is, wat wij noemen, een egalisatiereserve. We hebben het de afgelopen twee jaar goed gedaan. In vergelijking met ander gemeenten hebben we meer mensen aan werk of op een andere manier uit de bijstand geholpen. Daarom houden we de laatste jaren geld over.

We willen deze positieve lijn voortzetten en meer mensen aan betaald werk helpen.Op basis daarvan gaan we er vanuit dat we ook het komende jaar geld over houden op de BUIG. Door dit geld niet op de plank te laten liggen maar juist te investeren in onder andere werkgelegenheidsprojecten geven we daar een extra impuls aan.

Tegelijkertijd draagt het ook bij aan andere doelstellingen van de coalitie. Minder mensen in de bijstand betekent minder armoede. Afhankelijk van het soort projecten wordt er bijgedragen aan het verbeteren van de leefomgeving of het welzijn van de inwoners.

Dus er wordt niet gekort op de zorg?
Nee, het geld dat we krijgen voor de zorgtaken die per 2015 naar de gemeente zijn overgeheveld, blijft volledig beschikbaar voor waar het voor bedoeld is: zorg.

Waarom is dit dan niet als optie in de kadernota opgenomen?
Er is in de kadernota een positief saldo van honderdduizend euro op de BUIG opgenomen. Een hoger positief saldo begroten kent een zeker risico. De bijstand is slechts voor een gedeelte te beïnvloeden door gemeentelijke inspanning.

Daarnaast was al toegezegd dat we àlle reserves opnieuw zouden bekijken op wat de maximale hoogte moet zijn. Op basis hiervan was dit bedrag bij de begroting mogelijk verhoogd maar we wilden hier niet op vooruitlopen. Door te investeren in werkgelegenheidsprojecten verkleinen we het risico, daarom vinden we het verantwoord om een gedeelte van dit geld in te zetten.

De meerderheid van de raad heeft het vertrouwen in het college opgezegd, dus ook in de wethouder van de PvdA. Hoe kan het dan dat zij nu weer terugkomt?
De motie van wantrouwen ging niet over het functioneren van het college maar had tot doel de weg vrij te maken voor een nieuwe coalitie die kon rekenen op een meerderheid. Omdat het college niet zelf haar ontslag aanbood was de raad genoodzaakt dit via een motie te doen. De motie zegt dus niets over het functioneren van de individuele wethouders.

Is de PvdA tevreden over de uitkomst?
Ja en nee! We hadden er rekening mee gehouden dat we in de oppositie terecht zouden komen. Wat dat betreft zijn we blij dat we mee mogen doen. Zo kunnen we ons blijven inzetten voor de inwoners van Achtkarspelen, met name voor de meest kwetsbare.

Maar het is en blijft triest dat de samenwerking zo is geëindigd. Dit is niet goed voor de beeldvorming. Veel zaken zijn stil komen te liggen. Zo’n breuk raakt ook mensen persoonlijk en dat is voor de betrokkenen erg pijnlijk. De PvdA is een samenwerking voor vier jaar aangegaan. Als dat dan tussentijds eindigt, ook al is dat de werkelijkheid van de politiek, dan is het wel begrijpelijk dat je verdrietig bent dat het zo afloopt.

Inhoudelijk zijn we tevreden. We zijn pal voor de zorg gaan staan en met dit akkoord hebben we de zorg voor de komende jaren veilig gesteld. Dat is winst. Voor onze inwoners!