Focus op de jonge kiezer

Er wordt graag en veel gesproken over generaties en de verschillen daartussen. Maar mensen blijken vaak meer te delen dan dat zij verschillen. De generatie die recent, nu of in de komende jaren voor het eerst naar de stembus mag is Generatie Z – de mensen die zijn geboren tussen 2001 en 2015.

Digital Natives

De generatie wordt ook wel aangeduid als Digital Natives omdat de jongeren zijn opgegroeid in het digitale tijdperk, maar ook in een sterk globaliserende wereld, met onzekerheid en dreiging (economische crisis, klimaatcrisis, terrorisme, pandemie).
Generatie Z weet daarom maar al te goed dat de mogelijkheden niet onbegrensd zijn en dat zij het (materieel) niet beter gaan krijgen dan hun ouders.
Generatie Z is misschien daardoor meer politiek geëngageerd dan vorige generaties, en de jongeren zijn nadrukkelijk zichtbaar in het politiek-maatschappelijke leven. Diversiteit en duurzaamheid zijn voor hen de norm.
Generatie Z is hard werkend, mondig, vrij, rationeel en intuïtief, non-conformistisch en durft de ongewone vragen te stellen. Generatie Z wil graag het verschil maken, de wereld beter en mooier maken en een leven lang blijven leren, aldus Youngworks , een adviesbureau dat is gespecialiseerd in jongeren als doelgroep.

Politiek geëngageerd

In 2021 kwam Generatie Z massaal opdagen bij de Tweede Kamerverkiezingen. Bij de verkiezingen voor de gemeenteraden een jaar later was het echter een heel ander verhaal. Het vakblad Binnenlands Bestuur wijdde er in 2022 een artikel aan, onder de kop “Jonge kiezers laten stembus links liggen”.

Inderdaad suggereren de opkomstcijfers dat jongeren zich maar weinig interesseren voor de lokale politiek. Van de groep tussen 18 en 24 jaar ging slechts 43 procent stemmen, blijkt uit onderzoek van Ipsos in opdracht van de NOS – ruim onder het gemiddelde van 50 procent. De opkomst bij de groep tussen 25 en 34 jaar lag hoger: 51 procent.

Jongeren ondervertegenwoordigd

In het artikel zegt Nikki Trip, medeoprichter van het initiatief Stem op een Jongere: ‘Bij de Tweede Kamer hoef je niet uit te leggen waarom stemmen belangrijk is. Bij de gemeenteraad moet je beginnen met: waarom is de gemeente relevant, wat doen ze eigenlijk?’

Eén van de redenen waarom jongeren minder zijn gaan stemmen, denkt Trip, is omdat ze zich niet vertegenwoordigd zien in de gemeenteraad. Slechts 7 procent van de raadsleden is jonger dan 30, terwijl maar liefst 38 procent ouder dan 60 is.
Dit zou een reden moeten zijn om je lokaal te focussen op jongeren. Om te proberen jongeren te betrekken bij lokale politiek en om jongeren aan te sporen om meer jonge mensen de raad in te stemmen.

De huidige Tweede Kamerverkiezingen

Uit een nieuw onderzoek van Ipsos in opdracht van de NOS komt naar voren dat jongeren op dit moment de woningmarkt bovenaan zetten als voornaamste onderwerp. Op plek twee komen de zorgen om rond te komen, in combinatie met de oplopende prijzen.
Klimaat is het derde thema bij deze groep, maar als jongeren aangeven welk onderwerp voor hen een grote rol speelt bij het kiezen van een partij, staat klimaat niet meer in de top-10. Bij de verkiezingen in 2021 was dit nog wel het geval.

Focus op jongeren

Binnen de PvdA-fractie in de gemeenteraad van Achtkarspelen was steunfractielid Eline Veenstra de vertegenwoordiger van Generatie Z. Door haar vertrek (wegens studie) is er sinds september van dit jaar sprake van een vacature. Die vacature is door de fractie ‘gereserveerd’ voor een opnieuw een jongere. Die hebben we helaas nog niet kunnen vinden, maar we houden goede hoop dat het ons lukt. Want het is belangrijk dat het geluid van Generatie Z doorklinkt in de lokale politiek. Bijvoorbeeld als het gaat om werk en inkomen, om (gezondheids)zorg of om wonen.
Kortom: als het gaat om de toekomst van deze generatie.