Dichterbij dan lokaal – in de gemeente – komt de politiek niet

Met ingang van 16 september aanstaande mag ik namens de Partij van de Arbeid zitting nemen in de gemeenteraad van Achtkarspelen. Naast ‘oudgediende’ Sjon Stellinga. Een eer, verantwoordelijkheid én uitdaging. Een korte toelichting.

Om de versnippering in het politieke landschap in Nederland tegen te gaan en om de heersende ‘verzuiling’ te doorbreken, besluiten drie politieke partijen kort na WO II om te fuseren. Aldus ontstaat in 1946 – dit jaar dus 75 jaar geleden – de Partij van de Arbeid. Een partij die is gebaseerd op het sociaaldemocratische gedachtegoed, aangevuld met liberale, religieuze en humanistische waarden en ideeën. Een volkspartij die de belangen van verschillende bevolkingsgroepen wil behartigen. De partij speelt in de naoorlogse politiek een grote rol. Zij is enkele malen zelfs de grootste partij van het land.

Inleveren
Anno 2021 is de situatie duidelijk anders. Ook lokaal, in Achtkarspelen, heeft de Partij van de Arbeid de afgelopen jaren flink moeten inleveren. Dat is, eerlijk gezegd, best zuur. Daarom is het belangrijk om de oorzaken te weten.

De snelle ‘ontzuiling’ van de samenleving vormt de aanzet. In korte tijd verandert het politieke landschap ingrijpend, mede onder invloed van toenemende individualisering en democratisering van de samenleving. In zowel de politiek als de samenleving vindt sterke polarisatie plaats. Populisme maakt haar entree, evenals het neoliberalisme (‘de derde weg’). Het aantal politieke partijen stijgt gestaag – slechts een deel van hen weet echter bij verkiezingen de kiesdrempel te halen. De groeiende kloof (lees: vertrouwensbreuk) tussen kiezer en politiek en het verschijnsel van ‘de boze burger’ maken het plaatje voorlopig compleet.

Behoefte
Dit alles maakt dat de politieke partijen aan zet zijn. Er is dringend behoefte aan een brede, samenhangende visie op de samenleving vanuit de politiek. Op basis daarvan zullen de politieke partijen duidelijkheid moeten scheppen, óók ten aanzien van verwachtingen. Aansluitend zullen de partijen het vertrouwen van de kiezer moeten zien te herstellen. Er is dus volop werk aan de winkel. Daarnaast vraagt een flink aantal grote vraagstukken, naast visie, om moed, bestuurlijk vermogen en daadkracht.

De Partij van de Arbeid streeft vijf duidelijke kernwaarden na: bestaanszekerheid, vrijheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en duurzaamheid. Bij het laatste punt vormen o.a. de ‘Duurzame Ontwikkelingsdoelen’ van de VN een belangrijke leidraad.

Drastisch
De vijf kernwaarden hebben evenveel met idealisme als met realisme uit te staan. Toonde de coronacrisis ons immers niet helder de leemtes en zwakke plekken in de samenleving? Daarnaast kan niemand nog ontkennen dat er sprake is van klimaatverandering. Die vraagt om drastische maatregelen, óók met het oog op het behoud van bestaanszekerheid.

Op 16 maart 2022 zijn er verkiezingen voor de gemeenteraad. Op dit moment werkt de Partij van de Arbeid in Achtkarspelen aan een actueel en relevant programma voor de periode 2022-2026. Iedereen (leden en niet-leden) kan over de inhoud van dat programma meepraten en inhoud aandragen. Dat kan o.a. tijdens de openbare ledenbijeenkomsten, tijdens het ‘politieke café’ dat periodiek wordt georganiseerd, of op andere wijze.

Weliswaar zijn de verkiezingen voor de gemeenteraad van een andere orde dan die voor de Tweede Kamer, maar daarom zijn zij niet minder belangrijk. Want dichterbij de kiezer dan lokaal – in de gemeente – komt de politiek namelijk niet.