1 mei 2012

Velen van ons hebben eerder één mei meegemaakt . Vandaag met een rondrit door de stad, die treffend laat zien hoe nu gewoond en geleefd wordt. Maar hoe was het ooit.

de rede van Jaap Coerse zoals uitgesproken bij de 1 mei viering 2012 in Leeuwarden

Het internationale congres van 1889 in Parijs had  besloten tot de 1 mei betogingen ter ondersteuning van de 8- urendag, de noodzakelijkheid van loonsverhoging of andere stoffelijke verbeteringen. Deze eis van verkorting van arbeidstijd sprak hun verlangen uit naar vrije tijd, meer mens zijn en niet enkel in loonarbeid voor het bedrijf maar ook in maatschappelijk functioneren.

De eerste één Mei in 1890 was ook in Leeuwarden. Troelstra beschrijft in zijn “ Gedenkschriften” zijn bekering tot het socialisme. Hij verhaalt daar hoe hij al tijdens zijn studententijd langzaam maar zeker en betrekkelijk onberedeneerd aangetrokken werd door de arbeidersbeweging en tegelijkertijd even instinctief afstand begon te nemen  tot zijn omgeving. En hoe hij in zijn promotie in de rechten als het ware weigerde opgenomen te worden in de liberale bourgeoisie van het Noorden. Dit proces werd gesymboliseerd door de relatie met zijn vader, een liberaal politicus van enig lokale importantie: “al stond ik dus feitelijk buiten de bourgeoisie, zonder nog openlijk partij te hebben gekozen voor de zaak van de arbeiders, de verhouding met mijn vader was zo vol spanning, dat slechts een vonk nodig was om het kruit te doen ontvlammen”. Dit gebeurde op het eerste Meifeest.

Vol enthousiasme sprak Pieter Jelles aan tafel bij zijn vader over deze internationale stroom van nieuw geloof en nieuw willen, waarna hij in een discussie met de oude Troelstra belandde die snel uit de hand liep en zelfs in een handgemeen dreigde te ontaarden. “Het was bij die gelegenheid dat ik hem zeidde; Ons ongeluk is, dat wij teveel met elkaar gemeen hebben; als ik jong was geweest in uw tijd, dan ware ik liberaal geworden. Als u jong was geweest in mijn tijd, dan zou er kans zijn geweest, dat u zich aan de kant der arbeiders had bevonden.” Ik besloot met de verklaring: Denk niet, dat ik die zaak ooit ontrouw zal worden. Ik moet; het is mijn roeping.” Zo bracht het eerste Meifeest een beslissend optreden tussen mijn vader en mij teweeg”.

Symbolisch is verder dat in 1984 de Sociaal-Democratische Arbeiders Partij uitgerekend in Zwolle werd opgericht, de geboorteplaats van Thorbecke, de aartsvader van het Nederlandse liberalisme.

De 1 meidag is in de loop der jaren steeds meer geworden een demonstratie voor vrede, internationale samenwerking, ontwapening. Het geldt voor het democratisch-socialisme in heel zijn economisch en maatschappelijk streven. Het is geboren uit de drang van werkenden naar verbetering van hun lot, naar meer welvaart, naar grotere zekerheid van bestaan, naar gelijkberechtiging in de samenleving. Mede door wethouders en raadsleden van de SDAP verbeterde het wonen en leven in de steden en dorpen.

De Meidag was geboren uit internationale samenwerking. Het internationale socialistisch congres van 1889 wekte de arbeiders van alle landen op tot een betoging op de eerste mei, ook met een beroep op hun internationale verbondenheid. En het feit zelf, dat in alle landen op één en dezelfde dag voor éénzelfde eis werd gedemonstreerd, wekte of versterkte het besef van internationale solidariteit en saamhorigheid. Ook wij kunnen onder de tegenwoordige omstandigheden nog met geestdrift en trouw voor onze idealen deze strijd voeren.

Voor lotsverbetering, meer welvaart, grotere zekerheid van bestaan, gelijkberechtiging in de samenleving.

Hebben wij een antwoord?
Mark Rutte en consorten paken mensen hun kansen af en dat maakt ons razend. Hebben wij daarover contact met onze kiezers? Draaien we ongewenste bezuinigingen voldoende terug? Ook wij moeten kiezen tussen pragmatisch besturen en vuile handen maken of principieel zijn op de nee-lijn naar voorbeeld van de SP die daar electoraal succes mee heeft.

Krijgen we weer voldoende ideologische veren? Het gaat om: collectieve welvaart boven individuele rijkdom.

Diederik Samsom heeft op deze eerste Mei samen  met de fractie een nieuwe koers uitgezet voor de PvdA. Zeven hervormingen zijn de keuzes voor de toekomst van Nederland, keuzes die de samenleving sterker maken, de economie aanjagen en de financiën op orde brengen

In hoofdlijnen gaat het om:

• in de arbeidsmarkt ingrijpen
• het zorgstelsel hervormen
• de woningmarkt gaat van het slot
• voor onze veiligheid de pakkans vergroten
• in het onderwijs investeren
• de energievoorziening en het belastingstelsel vergroenen
• de financiële sector hervormen om te voorkomen dat we in de toekomst opnieuw met een crisis te maken krijgen

Kortom wij worden weer dienstbaar aan mensen en aan reële economie.  Hier gaan wij voor!

Kom socialisten sluit de rijen
het rode vaandel volgen wij.

Jaap Coerse uit Buitenpost
Rede bij de Eén mei viering in Leeuwarden.