De begroting

Bij de start van de begrotingsvergadering geeft wethouder Gerda Postma een toelichting op de begroting. Dit jaar heeft het college de begroting opnieuw maar met moeite sluitend gekregen. Het financiële beleid vraagt aandacht. Van het college en van de gemeenteraad.

De begroting is in de gemeente Achtkarspelen al jaren een uitdaging. Daar waar de bezuinigingen als gevolg van de landelijke kortingen op de uitkering van het gemeentefonds met moeite waren gerealiseerd, lag de volgende opgave van het Rijk vaak al weer op ons bord. Zo liep en loopt de gemeente voortdurend achter de feiten aan.

Ook dit jaar heeft het college, met moeite, de begroting weer sluitend gekregen. Sluitend als betrekkelijk begrip. Want inderdaad na onttrekking reserves is de begroting sluitend maar voor reserves is het tekort 1,6 miljoen. De critici zullen zeggen…als de gemeente niets doet is de gemeente binnen een aantal jaren een artikel 12 gemeente en…. ze hebben gelijk. Het financieel beleid vraagt de grootste aandacht en dat krijgt het ook.

Samen met de raad werkt het college hard aan het inzichtelijker maken van de cijfers waardoor keuzes en gevolgen van keuzes steeds beter zichtbaar worden.
De investeringen zijn niet alleen voor het begrotingsjaar maar ook voor de jaren daarna in de begroting opgenomen. De investeringen en de kredieten zijn op harde noodzaak getoetst en daar waar mogelijk af- of uitgesteld. We zien dan ook naar de komende jaren dat de investeringsdruk af gaat nemen en dat is, voor een gezonde schuldenpositie, hard nodig.
Ook zijn dit jaar zijn voor het eerst de kengetallen opgenomen en tevens zijn de indicatoren verder uitgewerkt waardoor de sturingsinstrumenten voor de raad aanzienlijk zijn vergroot.

De algemene reserve, ofwel de vrije reserve is gestabiliseerd. Het resultaat voor mutatie reserve loopt de komende jaren stapsgewijs terug en de totale stand van de reserves blijft rond de dertien miljoen. Ook de riante stijging van de schuldenpositie wordt de komende jaren afgevlakt met een lichte daling vanaf 2019. Hiermee is een daadwerkelijke trendbreuk gerealiseerd wat een goede basis biedt voor een financieel gezonde gemeente.

Toenemende uitgaven van het Rijk

Met de toenemende uitgaven van het Rijk zal naar verwachting eindelijk ook de uitkering vanuit het gemeentefonds, vanuit de trap op trap af systematiek, toenemen. Maar er zijn ook onzekerheden. Komen we uit met de financiën van het sociaal domein? De bezuinigingstaakstelling in het kader van de samenwerking samen met de nieuwe taken uit het sociaal domein trekken een zware wissel op de organisatie, is dit met behoud van kwaliteit haalbaar?

Op basis van de geschetste positieve trend en de onzekerheden in geld en uitvoering van het sociaal domein en de samenwerking, heeft het college gemeend niet nu al een nieuwe bezuinigingsronde te moeten gaan doen, boven op de taakstellingen van ruim drie miljoen die we vanuit de vorige collegeperiode hebben meegekregen en deels ook al hebben uitgevoerd. Dit zou de organisatie op dit moment teveel belasten en daarmee leiden tot risico’s in de kwaliteit en continuïteit. Want…We kunnen constateren dat de rek er nu echt helemaal uit is en dat nieuwe bezuinigingen, indien nodig, tot het werkelijk afstoten van taken zal gaan leiden. We hebben er ook niet voor gekozen om de ozb te verhogen. De in 2015 ingezette noodzakelijke reparatie van het ontstane dekkingstekort in de rioolrechten en afvalstoffenheffing maakt, in de voor velen financieel moeilijke tijden, een verhoging van de ozb onwenselijk.

Stevig beroep op de reserves

De begroting 2016 sluit maar doet dus wel een stevig beroep op de reserves. Waarom geen sluitende begroting voor reserves? Het antwoord bestaat uit een aantal deelantwoorden.
1. Een deel van de reserves zijn bestemmingsreserves, reserves die we dus ooit hebben ingesteld om aan een vooraf vastgesteld doel uit te geven. Hier zijn vaak al verplichtingen voor aangegaan of toezeggingen in gedaan. Het college wil niet alleen een financieel gezonde maar ook een betrouwbare overheid zijn. Lopende projecten continueren we dus zoveel mogelijk, nieuwe investeringen worden kritisch getoetst en met de brede financiële gevolgen voorgelegd aan de raad.
2. Een ander deel van de reserves zijn egalisatiereserves. Deze reserves hebben tot doel om de kosten te egaliseren. Een voorbeeld hiervan is de BUIG, ofwel de bijstand.

Dus ja…we hadden graag een begroting voorgelegd waar het rendement van de gewijzigde financiële koers al volledig zichtbaar was geweest maar dat heeft helaas meer tijd nodig. We zijn er nog niet. Echt resultaat boeken begint bij inzicht en bewustzijn, niet alleen van het college maar ook van u als raad. Dat inzicht is er nu. Waar we naar toe willen weten we maar de weg zal nog de nodige hobbels kennen, dat weten we ook.

En laat ik dit keer afsluiten met een heel andere dan u van me gewend bent:

Voor het kennen van de weg
Moeten we gewoon op weg
Je dingen doen
Liefst met plezier
Dat hoeft niet daar…
Je kan t ook hier
Heel simpel op de poeh-manier
Maar ga niet zoeken naar de weg
Je zal zien dan is hij weg

Ik ben ik en jij bent jij
Dat weten we allebei
Maar als je nu de dingen doet
De dingen die jij kan
Dan vindt je heus de weg vanzelf
En de weg komt achter je an.